(English further down)

Dag 61, 4 sep: 27.5km, 29 graden, zonnig, vrij warm in de zon

Marina di Massa - Camaiore

We zijn vroeg op vandaag, 5:45 uur, want we moeten de tent inpakken en we willen op tijd weg zijn. We zitten vanavond in een B&B en onze gastheer moet ‘s middags uiterlijk 4 uur naar zijn werk. Dus we willen zeker niet te laat zijn. We zijn om 6:40 op pad. We moeten eerst nog 13km de weg langs de kust volgen. Daarna gaan we 4km landinwaarts naar Pietrasanta. Vanaf daar pakken we de officiële route weer op. Dan is het nog 8 km, meer landinwaarts.

Ondanks dat het een bijna rechte weg is de eerste 13 km, is het niet vervelend lopen. Aan onze rechterkant (de strand kant) hebben we zo’n beetje 13km restaurants of cafés of beide. Allemaal met hun eigen privé stuk strand waarop dan strandstoelen staan en/of strandhuisjes. Slechts zo nu en dan wordt het onderbroken door een klein stukje publiek strand of soms zelfs heel even niets.

Het is niet te geloven dat je al deze bedrijven in leven kunt houden. Wat onderscheidt de een van de ander? Het lijkt me een hele kunst. Italianen moeten wel heel erg van het strand houden. Maar wat doen al die bedrijven dan als het geen zomer is? En het lijkt me echt vreselijk om met zo’n hele meute op elkaar te zitten. Niets voor ons, dat is wel duidelijk.

Aan de linkerkant van de weg is het of hotels of luxe villa’s. En heel vaak hotels. Die zullen toch ook gevuld moeten worden.

Onderweg komen we nog wel wat leuke dingen tegen. Een mooi beeldhouwwerk, wit marmer uiteraard. Gemaakt door Mosti Alessandro, een beeldhouwer uit India, die tegenwoordig een eigen studio heeft in Massa. Het geeft ook een idee van de beelden die we eergisteren tegenkwamen, toen we onderweg waren naar de camping.

En in deze regio is zelfs de zeewering soms voor een deel van brokken marmer.

Na 13km gaan we landinwaarts en bereiken Pietrasanta. Pietrasanta is een kleine stad met erg veel kunstenaars. En dat is te merken als je door de stad loopt. Er zijn veel kunstwerken en ook een kunsthotel, een kunst pizzeria, etc. Een bijzonder voorbeeld is wel het volgende, één van vier letters op een gevel. Zie ook het foto-album.

Daarna zijn we terug op de officiële route en dat is goed te merken: meteen lopen we weer op kleine achteraf weggetjes en hier en daar een bospad. En ook klimmen we weer, al is het weinig.

De laatste 2km gaat over een mooi paadje langs het water, waar we ook een kleine zilver reiger zien.

Dan lopen we Camaiore binnen. Camaiore had vroeger een burcht, maar daar is niet veel meer van open, behalve deze toegangspoort, gebouwd in het jaar 1374. Aan deze kant van de poort zat vroeger een ophaalbrug.

Onze accommodatie is in het centrum. Dat is erg lekker. Het is een kamer en eigen badkamer in een appartement, waar dus de eigenaar zelf ook woont. Maar hij werkt in een restaurant en is vanaf 4 uur ‘s middags weg en komt pas ‘s nachts terug. We zien hem dus maar even en hebben daarna het appartement voor ons zelf. Als wij morgenochtend zullen vertrekken zal hij nog slapen. Hij heeft goed voor ons gezorgd en het is een erg mooie kamer. Camaiore ligt tegen de bergen aan. Omdat we op de bovenste verdieping zitten hebben we een mooi uitzicht vanuit de kamer.

Dag 62, 5 sep: 25.4km, 29 graden, zonnig, warm in de zon, maar veel schaduw onderweg

Camaiore - Lucca

We zijn om 5:45 uur op en na inpakken en ontbijt zijn we om 6:45 uur de deur uit. Onze gastheer ligt nog te slapen, hopen we. Hij was afgelopen nacht erg laat thuis van zijn werk, wat hij in een bericht later ook zelf nog aangeeft.

Het is een heerlijke temperatuur om te lopen en als we Camaiore eenmaal uit zijn gaan we al gauw via kleine wegen en paadjes het landschap door. We stijgen langzaam om te beginnen en later wat meer, tot we op een hoogte zitten van 210m bij het dorpje Montemagno. Daar komen we de doorgaande weg weer tegen. En we hadden gisteravond besloten dat we die waarschijnlijk een stuk zouden volgen vanaf daar. De route in onze gids (uit 2020) gaat ook over de weg, maar de huidige route (in onze telefoon app) slingert om de weg heen. Dat voegt 3km toe aan een afstand van 3,5km en klimt in totaal 180m, terwijl de route over de weg alleen maar afdaalt.

De route is ongetwijfeld verlegd met het oog op de veiligheid. We snappen ook wel dat het niet echt kan om officieel de route over Provinciale Weg nummer 1 te laten lopen, zeker als de route populairder zou worden. Maar de weg is vrij breed en erg rustig en het scheelt wel veel. Dat maakt de afstand wat makkelijker en geeft ons hopelijk ook tijd om nog wat in Lucca rond te kijken.

Als we weer terug zijn op de route klimmen we nog een klein beetje tot het laatste hoge punt van vandaag: het dorpje Piazzano. Als we het verlaten en terugkijken hebben we een erg mooi zicht erop.

Daarna is het over kleine wegen richting Lucca. Vooral afdalen. Lucca ligt op een hoogte van 19m. We lopen de laatste paar km in het groen langs de rivier de Serchio. Dat is wel mooi van deze route. Ze weten vaak toch wel een “groene corridor” te vinden om een stad binnen te komen.

Als we de rivier verlaten komen we al heel gauw bij de oude stad. Deze is nog geheel omgeven door een hoge stadsmuur, als een burcht ingericht. Je kunt over de hele stadsmuur heen lopen, een rondje van ongeveer 4km.

Wij lopen de burcht binnen door de San Donato poort. Dat is de westelijke poort, net iets boven het midden op de plattegrond.

Lucca heeft als bijnaam de stad van de 100 kerken. En als we door de stad lopen naar onze accommodatie, komen we er al een paar tegen. Ze zijn vaak van een bijzondere architectuur. Zie ook het foto-album.

We zijn om 12:45 uur bij onze accommodatie. Daar moeten we tot 14:30 uur wachten tot er iemand komt om open te maken. Wat een beetje jammer is, want dat beperkt onze tijd om rond te kijken. Terwijl we daar zitten te wachten, komt er een Australische vrouw aan, die we al eerder hebben gezien. Zij is vandaag met de trein uit Massa gekomen. Ze heeft de huid van haar voeten kapot gelopen en die moeten eerst helen voordat ze weer kan lopen. Ze hoopt hier in Lucca morgen Australische vrienden te ontmoeten en dan met hen samen verder naar Rome te lopen.

Als we binnen zijn en gedoucht, gaan we de stad in om rond te kijken. Een van de dingen die we doen is in een toren naar boven klimmen, 207 treden.

Het is de toren die sinds 1390 de officiële klokkentoren is van de stad Lucca. De toren stond er al, maar er is in 1390 een uurwerk in geplaatst. Het huidige uurwerk dateert van 1754. Boven aangekomen hebben we een erg mooi uitzicht over de stad. In de foto hieronder zie je de San Martino kathedraal (uit 1070).

Terwijl Elly wat uitrust, loop ik nog een eindje over de stadsmuur. Dat lijkt erg op wat je ziet als je over de stadsmuren loopt van soortgelijke Nederlandse vestingsteden zoals Naarden of Willemstad. Alleen is er hier geen water meer rondom de stadsmuur.

We gaan om 19 uur nog naar een speciale mis, waar we als pelgrims een zegen kunnen krijgen. Daar stond informatie over in ons hostel. Als we daar aankomen, worden er aan het begin van de mis 4 namen genoemd van pelgrims die blijkbaar zijn aangemeld. Dat het zo werkt wisten we niet. De zegening is aan het eind van de mis. Wij lopen gewoon mee naar voren en dat is prima. De zegening is voor alle pelgrims zegt de priester. De andere 4 blijken in een ander hostel te zitten en waren door hun gastvrouw aangemeld. We gaan met zegen richting restaurant en hebben een lekkere maaltijd.

Dag 63, 6 sep: 22.5km, 30 graden, een stevig briesje maakt het lekker weer.

Lucca - Seghetti-Chiappini (Altopascio)

In het hostel beginnen mensen om 6:30 uur op te staan en dat komt ons ook goed uit. We hebben niet zo’n lange dag vandaag. Om 7 uur zijn we op pad en vinden al gauw een café voor ons ontbijt. Het is net buiten het toeristische deel van het oude Lucca en dat is meteen te merken aan de prijs.

Het pad gaat vandaag door de vlakte ten zuidoosten van Lucca en daarmee ook door een vrij stedelijk gebied. We hebben wel veel kleine weggetjes, maar lopen toch veel over asfalt en tussen de huizen. Het is niet vervelend, afgezien van een stuk door een industriegebied, maar er is tegelijkertijd ook niet veel bijzonders te zien en dus hier te vermelden. Wel een paar dingen gelukkig.

Na een km of 6 komen we in Capannori en daar hebben ze iets leuks gemaakt.

Een doolhof speciaal voor pelgrims. Dat kunnen we natuurlijk niet overslaan, dus de rugzak gaat af en we gaan van punt 1, via punt 3, naar punt 2. Gelukkig is het niet zo moeilijk. Het kost ons net iets minder dan 30 seconden. Wel grappig. Elly loopt er nog even terug in voor de foto.

Een ander leuk punt is de oude abdij van Badia di Pozzeveri, ongeveer 3 km voor Altopascio. De abdij is oorspronkelijk van 952, maar is, vanwege oorlogsgeweld in de omgeving al in 1408 definitief verlaten. De kerk is er nog en er worden archeologische opgravingen gedaan en restauraties uitgevoerd, waardoor deze niet te bezichtigen is. Tegen de kerk aan staat ook nog een gebouw, dat nu een pelgrims hostel is. Daar zijn wat mensen aan het werk en we worden erg vriendelijk ontvangen en van een drankje voorzien. In het hostel zit ook een raam waardoor we de kerk in kunnen kijken. Dat mogen we zien.

Er staan nog wel wat meer gebouwen. Deze plek wordt door archeologie en paleo-antropologie studenten van de universiteiten van Bologna, Pisa en Milaan voor lessen en praktische oefeningen. Langzaam maar zeker wordt hier ongetwijfeld veel teruggevonden en gereconstrueerd.

We lopen door Altopascio en 3km verder naar onze accommodatie. Het is een B&B die wat van de route afligt, maar wel de afstand voor morgen 2-3km korter maakt. Dat is wel fijn, want officieel is het 29km.

/ English /

Day 61, Sep 4: 27.5km, 29 degrees, sunny, quite warm in the sun

Marina di Massa - Camaiore

We're up early today, 5:45am, because we have to pack up the tent and we want to be on our way on time. We are in a B&B tonight and our host has to leave for work by 4pm at the latest. So we definitely don't want to be late. We are on the road by 6:40am. First we have to follow the road along the coast for 13km. Then we head 4km inland to Pietrasanta. From there we pick up the official route again. Then it's another 8km, more inland.

Despite being an almost straight road for the first 13km, it is not a tedious walk. On our right (the beach side) we have about 13km of restaurants or cafes or both. All with their own private stretch of beach on which there are then beach chairs and/or beach huts. Only occasionally is it interrupted by a small stretch of public beach or sometimes even nothing for a while.

Keeping all these businesses alive is unbelievable. What distinguishes one from the other? It seems like quite an art. Italians must really love the beach. But then what do all these businesses do when it's not summer? And it seems really awful to sit on top of each other with so many people. Not something for us, that's for sure.

On the left side of the road, it's either hotels or luxury villas. And very often hotels. Those will have to be filled as well.

On the way, we do come across some nice things. A beautiful sculpture, white marble of course. Made by Mosti Alessandro, a sculptor from India, who now has his own studio in Massa. It also gives you an idea of the sculptures we came across the day before yesterday, on our way to the campground.

And in this region, even the seawall is sometimes partly made of chunks of marble.

After 13km we turn inland and reach Pietrasanta. Pietrasanta is a small town with many artists. And this is noticeable when you walk through the town. There are many works of art and also an art hotel, an art pizzeria, etc. A special example is the following though, one of four letters on a facade. See also the photo album.

Then we are back on the official route and it is very noticeable: immediately we are walking again on small back roads and here and there a forest path. And we also climb again, albeit little.

The last 2km is on a nice path along the water, where we also spot a small egret.

Then we walk into Camaiore. Camaiore used to have a castle, but not much of it is still there, except this entrance gate, built in the year 1374. This side of the gate used to have a drawbridge.

Our accommodation is in the city centre. This is very nice. It is a room and private bathroom in a flat, so the owner himself lives there too. But he works in a restaurant and is away from 4pm and does not return until late at night. So we only see him briefly and then have the flat to ourselves. When we will leave tomorrow morning, he will still be asleep. He has taken good care of us and it is a very nice room. Camaiore is set against the mountains. As we are on the top floor, we have a nice view from the room.

Day 62, 5 Sep: 25.4km, 29 degrees, sunny, hot in the sun, but plenty of shade on the way

Camaiore - Lucca

We are up at 5:45am and after packing up and breakfast we are out the door by 6:45am. Our host is still asleep, we hope. He was home from work very late last night, which he himself points out in a message later.

It's a lovely temperature for walking, and once we leave Camaiore we soon take to small roads and paths through the countryside. We climb slowly to begin with and later a bit more, until we are at an altitude of 210m near the village of Montemagno. There we meet the main road again. And we had decided last night that we would probably follow it for a bit from there. The route in our guidebook (from 2020) also goes along the road, but the current route (in our phone app) winds around the road. That adds 3km to a distance of 3.5km and climbs a total of 180m, while the route over the road only descends.

No doubt the route has been shifted for safety reasons. We also understand that it cannot really be to officially have the route go along Provincial Road number 1, especially if the Via Francigena were to become more popular. But the road is quite wide and very quiet and it does make a big difference. It makes the distance a bit easier and hopefully also gives us time to look around Lucca some more.

Once we're back on the route, we climb a little more until the last high point of today: the village of Piazzano. Leaving it and looking back, we have a very nice view.

Then it's over small roads towards Lucca. Mostly downhill. Lucca is at an altitude of 19m. We walk the last few km in green surroundings along the river Serchio. That's kind of nice about our pilgrimage. They often manage to find a "green corridor" to enter a city.

Leaving the river, we soon reach the old town. It is still completely surrounded by a high city wall, like a fortress. You can walk all over the city wall, a round trip of about 4km.

We walk into the castle through the San Donato gate. This is the western gate, just above the centre on the map.

Lucca is nicknamed the city of 100 churches. And walking through the city to our accommodation, we already come across a few. They are often of unusual architecture. See also the photo album.

We arrive at our accommodation at 12:45 pm. There, we have to wait until 2:30pm for someone to come and open. Which is a bit of a shame, as it limits our time to look around. While we are waiting there, an Australian woman arrives, whom we have seen before. She came by train from Massa today. She has broken the skin of her feet and they need to heal before she can walk again. She hopes to meet Australian friends here in Lucca tomorrow and then walk on to Rome with them.

Once we are inside and showered, we go into town to look around. One of the things we do is climb up 207 steps in a tower.

While Elly rests a bit, I walk some more along the city wall. This is very similar to what you see when you walk along the city walls of similar Dutch fortified towns like Naarden or Willemstad. Only here, there is no water any more around the city wall.

We go to a special mass at 7pm, where we can get a blessing as pilgrims. There was information about that in our hostel. When we get there, at the beginning of the mass, 4 names of pilgrims who have apparently been registered are mentioned. We didn't know it works like that. The blessing is at the end of Mass. We just walk with them to the front, which is fine. The blessing is for all pilgrims says the priest. The other 4 turn out to be in another hostel and had been notified by their hostess. We head towards the restaurant with our blessing and have a nice meal.

Day 63, 6 Sep: 22.5km, 30 degrees, a brisk breeze makes the weather nice.

Lucca - Seghetti-Chiappini (Altopascio)

At the hostel, people start waking up at 6:30am, which suits us just fine. We don't have such a long day today. We are out and about by 7 and soon find a café for our breakfast. It's just outside the tourist part of old Lucca and that's immediately apparent from the price.

The path today goes through the plain southeast of Lucca and thus also through a fairly urban area. We do have many small roads, but still walk a lot on asphalt and between houses. It's not boring, apart from a stretch through an industrial area, but at the same time there is not much in particular to see and thus to mention here. A few things, though, fortunately.

After about 6 km we arrive in Capannori and they have made something nice there.

A maze especially for pilgrims. Of course we can't skip that, so the rucksack comes off and we go from point 1, through point 3, to point 2. Fortunately, it's not that difficult. It takes us just under 30 seconds. Nice though. Elly walks back in for the photo.

Another nice point is the ancient abbey of Badia di Pozzeveri, about 3 km before Altopascio. The abbey is originally from 952 but, due to war in the area, it was permanently abandoned as early as 1408. The church is still there and archaeological excavations and restorations are being carried out, so it cannot be visited. Against the church there is also another building, which is now a pilgrims' hostel. Some people are working there and we are very kindly welcomed and provided with a drink. The hostel also has a window through which we can see into the church. We are allowed to see that.

There are some more buildings. This place is used by archaeology and palaeo-anthropology students from the universities of Bologna, Pisa and Milan for classes and practical exercises. Slowly but surely, much will undoubtedly be recovered and reconstructed here.

We walk through Altopascio and 3km further to our accommodation. It is a B&B that is a bit off the route, but does shorten the distance by 2-3km for tomorrow. Which is nice, because officially it's 29km.