(English further down)

Dag 78, 21 sep: 20.1km, 23 graden, veel regen

Bolsena - Paoletti (Montefiascone)

Gedurende de nacht gaat het onweer goed tekeer, tot vroeg in de ochtend. We zijn erg blij dat we niet in de tent slapen vannacht, met of zonder scheur in het doek. Als we opstaan is het droog en dit blijft het eerste deel van de morgen zo.

We zijn om half 8 onderweg. Het pad gaat eerst omhoog, weer de caldera rand op. Bolsena ligt aan het meer, op 350m hoogte. We gaan vandaag net wat voorbij Montefiascone, en dat ligt weer op de caldera rand, op een hoogte van 590m. Het is 17km van Bolsena naar Montefiascone en we klimmen op die afstand 490m. Het gaat dus redelijk wat op en neer, maar het is een mooi bospad dat we lopen. En het geeft ons mooie uitzichten op het meer.

Na ongeveer anderhalf uur begint het wat te druppen. We komen een groep van 5 Franse pelgrims tegen die hun poncho’s aantrekken. Wij doen ook maar onze hoes om de rugzak en onze regenjas aan. Een minuut of 5 later halen we ze we weer in terwijl ze in een schuurtje van een verlaten huis (nog steeds in het bos) staan te schuilen. Ik loop er in gedachten al voorbij, totdat Elly tegen ze zegt “une bonne idée” en erbij gaat staan. Dan ook maar even schuilen. Het gaat wel iets meer regenen, maar na een minuut of 10 klaart het wat op. Elly en ik kijken elkaar aan en besluiten weer verder te gaan. We hebben de rugzak nog niet op de rug of het gaat ineens flink tekeer. Dus nog maar niet op pad dan.

We schuilen uiteindelijk voor ongeveer 45 minuten en in die tijd komt het echt met bakken uit de hemel. Het pad verandert in een modderrivier. We zijn zeer dankbaar dat we juist op tijd bij deze schuilplek zijn gekomen en dat de Fransen ook al hadden besloten daar te schuilen, anders waren we er misschien wel voorbij gelopen.

De groep Fransen zijn op 11 augustus op de San Bernard pas begonnen. Wij waren daar op 5 augustus, dus ze zijn 6 dagen op ons ingelopen. We vertellen dat wij op 6 juli begonnen zijn. Zo komen we te praten over rustdagen. We vertellen dat we proberen na elke 5-6 dagen een rustdag te houden. Dat vinden ze een erg goed idee. Ik krijg de indruk dat zij dat niet doen. Ook zij zijn van plan om op 27 september in Rome aan te komen.

Als de regen en onweer bijna gestopt is, en de lucht weer blauwe plekken vertoont, gaan we weer onderweg. Het pad is intussen lekker modderig, maar we kunnen er nog goed op lopen. Het droge weer houdt helaas geen stand. Voordat we in Montefiascone zijn, krijgen we nog een keer een flinke bui over ons heen. Geen plek om te schuilen helaas dit keer.

We zien Montefiascone al weer van een afstand liggen. Het heeft een kathedraal met een flinke koepel, een van de grootste koepels in Italië (27m diameter). Daarmee is de koepel van veraf zichtbaar voor de wijde omgeving.

Aankomend in Montefiascone blijven we klimmen richting de oude stad. We komen langs een andere kerk, de basilica van San Flavian, van het jaar 1032. Omdat het dan net weer begint te regenen, lopen we daar naar binnen. En wat een bijzondere kerk. Er zijn erg veel, grote fresco’s te vinden hier.

Het is weer droog als we naar buiten komen en we klimmen verder naar de top van de heuvel waar Montefiascone op ligt. Hier is de kathedraal en ook de “toren van de pelgrim”. Die toren kun je beklimmen en vandaar heb je een heel mooi uitzicht. Helaas was hij vandaag gesloten.

We besloten eerst te lunchen voordat we de laatste 3km naar onze accommodatie zouden lopen. Waar de toren staat op de top van de heuvel is ook een park met banken en een prachtig uitzicht, dus waar kun je beter zitten? Toen we de helft van de lunch ophadden, werd het donker en voelden we een paar druppels. We dachten dat we maar ween ander plekje moesten zoeken. Voordat we deze gedachte goed gevormd hadden kwam het alweer mee bakken uit de hemel. Paniek! We zochten zo snel mogelijk een plek om te schuilen en doken uiteindelijk een restaurant in. Daar waren, gelukkig voor ons, geen gasten en de serveersters gaven ons wat papieren servetten om ons af te drogen. Twintig minuten later was het weer droog en toen zijn we maar naar onze accommodatie gelopen. De rest van de lunch kwam daar dan wel.

De rest van het wandelen was het gelukkig droog. Als we Montefiascone verlaten, lopen we de overige 3km op de oude Romeinse Via Cassia. De weg is nog in erg goede staat hier.

Het is bijna niet te begrijpen dat dit wegdek al 2.000 jaar oud is. Het is niet exact bekend wanneer de Via Cassia is aangelegd, maar hij wordt in 45 na Christus al genoemd. Het zou natuurlijk kunnen dat we hier over nieuwere reparaties lopen. Maar toch zeker niet nieuwer dan 500 na Christus.

We slapen vanavond bij mensen die de onderste verdieping van huis hebben omgebouwd tot een pelgrims verblijf. Ze zijn deel van een organisatie waar gastvrijheid de drijfveer is, maar waar het ook de regel is dat er samen gegeten wordt. We worden zeer vriendelijk ontvangen. We zijn de enige pelgrims die er slapen vannacht. En we zijn daarmee dus ook maar met zijn vieren voor het eten. De gastvrouw spreekt Engels en dat maakt het een stuk makkelijker. Ze vertaalt regelmatig een samenvatting voor haar man. Het eten is ook nog lekker. We liggen om 9 uur in bed en slapen snel.

We moesten overigens even wachten voor we de accommodatie in konden om 15uur. En toen werden we bezocht door Nando de huiskat. Toen onze gastheer en gastvrouw het huis kochten 7 jaar geleden, is hij als hele jonge kater aan komen lopen en gebleven. Zij zien hem als een gift die ze hebben ontvangen bij het huis.

Dag 70, 22 sep: 14.7km, bewolkt, dreigende regen, maar droog, erg heiig.

Paoletti (Montefiascone) - Viterbo

We ontbijten samen met onze gastvrouw en gastheer om 8 uur. We hebben maar weer een korte afstand vandaag en we kunnen pas om 15:30uur in onze accommodatie, dus we hebben tijd zat. En zo hoefden zij niet zo vroeg op. We vragen hen advies over een plek om te blijven in Rome, omdat we erg veel moeite hebben tot nu toe om iets te vinden. Onze gastvrouw weet ons goed advies te geven en maakt zelfs een aantal telefoongesprekken om iets voor ons te boeken. We zullen de eerste twee nachten hopelijk in een pelgrimshostel kunnen blijven (waar je niet kunt boeken) en daarna hebben we voor 5 nachten een goedkoop hotel een eindje uit het centrum, maar met een goede treinverbinding.

We zijn om half 9 weg en gaan nog een 3km verder op de Romeinse Via Cassia. Dat is een leuk stuk. Daarna wordt het een beetje saai. We lopen weer tussen de velden door en de laatste 3km door een industriegebied en daarna bebouwing.

Als we in het oude stuk van Viterbo aankomen wordt het weer interessant. We gaan door onze zoveelste stadspoort heen. Rond het oude Viterbo staat nog de hele stadsmuur. Je kunt hem op de foto goed zien aan de linkerkant. De muur is hoog, maar niet dik.

Omdat we nog vroeg zijn, het is 12:30uur, besluiten we voor een uitgebreide lunch te gaan, terwijl we wachten tot we ons hostel in kunnen. We vinden een restaurant met een zitje langs een binnentuin van wat een oud klooster lijkt te zijn. We eten erg lekker. De Italiaanse keuken bevalt ons nog steeds erg goed. En het is een prachtige plek.

We zijn om 14 uur klaar met lunchen en bezoeken nog een paar kerken. Als we in Google maps zoeken op ‘kerk’ in Viterbo, tellen we er 29 binnen de stadsmuren! Een is de kathedraal: de kerk van de Nieuwe Heilige Maria (ik weet niet waar het “nieuwe” vandaan komt). Deze kerk is uit de 11e eeuw en was een belangrijke kerk ook in het dagelijks leven van de stad. Hier werden de gemeente vergaderingen gehouden voordat er een stadhuis was. Ook Thomas van Aquino heeft hier (buiten de kerk) een preek gehouden in 1266. In de kerk zelf zijn erg mooie fresco’s.

Nadat we ons hebben ingeschreven in ons hostel, gaan we nog de naaste buurt hier bekijken. De wijk waar we in zitten is de oudste wijk van de oude stad. Daar komen we langs een kerk (de kerk van Gonfalone) die op slot is, maar er komt een meneer langs die vraagt of we binnen willen kijken en die de deur voor ons open doet. Hij is duidelijk zeer trots op “zijn” kerk. Hij legt ons uit hoe we moeten kijken. De beschildering van het plafond is ongelofelijk. Als we lopen, verandert het perspectief van het plafond mee.

Er komen nog wat meer mensen binnen. De “gids” is erg enthousiast met iedereen die binnenkomt. Ook dat is aanstekelijk.

We gaan terug naar het hostel en eten wat brood met beleg. Op onze kamer zijn we met één andere pelgrim. Zij komt uit de USA. Het is de eerste pelgrim die we zien van de USA.

Vanaf Viterbo is het nog 105km naar Rome. We komen morgen langs het 100km punt!

/ English /

Day 78, Sep 21: 20.1km, 23 degrees, lots of rain

Bolsena - Paoletti (Montefiascone)

During the night, thunderstorms are strong, until early in the morning. We are very glad not to sleep in the tent tonight, with or without a tear in the canvas. When we get up, it is dry and this remains so for the first part of the morning.

We are on the road by 7.30am. The path goes up first, up the caldera rim again. Bolsena is on the lake, at 350m altitude. Today we go just a little past Montefiascone, and that is again on the caldera rim, at an altitude of 590m. It's 17km from Bolsena to Montefiascone and we climb 490m in that distance. So it goes up and down quite a bit, but it's a nice forest path we walk. And it gives us nice views of the lake.

After about an hour and a half, it starts drizzling a bit. We meet a group of 5 French pilgrims who are putting on their ponchos. We also just put our cover on our backpack and put our raincoat on. About 5 minutes later we catch up with them as they take shelter in a shed of an abandoned house (still in the forest). I walk past them in my mind, until Elly says to them "une bonne idée" and joins them. Then we take shelter too. It starts to rain a bit more, but after about 10 minutes it clears up a bit. Elly and I look at each other and decide to continue. We have not yet put our backpacks on our backs when it suddenly starts raining heavily. So let's not go out yet.

We finally take shelter for about 45 minutes and during that time it really starts raining. The path turns into a river of mud. We are very grateful that we got to this shelter just in time and that the French had also decided to take shelter there, otherwise we might have walked past.

The group of French people only started on the San Bernard on 11 August. We were there on 5 August, so they caught up with us for 6 days. We tell them that we started on 6 July. That's how we come to talk about rest days. We tell them that we try to have a rest day after every 5-6 days. They think that is a very good idea. I get the impression that they don't. They too plan to arrive in Rome on 27 September.

When the rain and thunderstorms have almost stopped, and the sky is blue, we hit the road again. The path, meanwhile, is pretty muddy, but we can still walk well on it. Unfortunately, the dry weather does not last. Before we reach Montefiascone, we are hit by another heavy shower. No place to take shelter this time, unfortunately.

We can already see Montefiascone from a distance. It has a cathedral with a large dome, one of the largest domes in Italy (27m in diameter). This makes the dome visible from afar to the wider area.

Arriving in Montefiascone, we keep climbing towards the old town. We pass another church, the basilica of San Flavian, from the year 1032. As it is just then starting to rain again, we walk in there. And what an extraordinary church it is. There are very many, large frescoes here.

It's dry again when we come out and we climb further to the top of the hill on which Montefiascone sits. Here is the cathedral and also the "tower of the pilgrim". You can climb that tower and from there you have a very nice view. Unfortunately, it was closed today.

We decided to have lunch first before walking the last 3km to our accommodation. Where the tower is on the top of the hill is also a park with benches and great views, so where better to sit? As we finished half our lunch, it got dark and we felt a few drops. We thought we'd better find another spot. Before we had formed this thought properly, it came pouring down again. Panic! We looked for shelter as quickly as possible and finally ducked into a restaurant. There, fortunately for us, were no guests and the waitresses gave us some paper napkins to dry ourselves off. Twenty minutes later, it was dry again and then we just walked to our accommodation. The rest of lunch would happen there.

The rest of the walking was thankfully dry. Leaving Montefiascone, we walked the remaining 3km on the old Roman Via Cassia. The road is still in very good condition here.

It is almost incomprehensible that this road surface is already 2,000 years old. It is not known exactly when the Via Cassia was built, but it is mentioned as early as 45 AD. Of course, it could be that we are walking over newer repairs here. But surely no newer than 500 AD.

Tonight we sleep with people who have converted the bottom floor of their house into a pilgrims' residence. They are part of an organisation where hospitality is the driving force, but where it is also the rule to eat together. We receive a very friendly welcome. We are the only pilgrims sleeping there tonight. And so that also means there are only four of us for dinner. The hostess speaks English, which makes things a lot easier. She regularly translates a summary for her husband. The food is tasty, too. We are in bed by 9 and asleep quickly.

On a side note, we had to wait a while before we could enter the accommodation at 3pm. And then we were visited by Nando the house cat. When our hosts bought the house 7 years ago, he came and stayed as a very young male cat. They see him as a gift they received with the house.

Day 70, 22 Sep: 14.7km, cloudy, threatening rain, but dry, very hazy.

Paoletti (Montefiascone) - Viterbo

We have breakfast with our hosts at 8am. Again, we only have a short distance today and we can't get into our accommodation until 3:30pm, so we have plenty of time. And so they didn't have to get up so early. We ask them for advice on a place to stay in Rome, as we are really struggling so far to find anything. Our hostess gives us good advice and even makes some phone calls to book something for us. We will hopefully be able to stay the first two nights in a pilgrim's hostel (where you can't book) and then for five nights we have a cheap hotel a bit out of the city centre, but with a good train connection.

We are off by 8.30am and continue for another 3km on the Roman Via Cassia. That's a nice stretch. After that, it gets a bit boring. We walk between fields again and the last 3km through an industrial area and then built-up areas.

When we arrive in the old part of Viterbo, things get interesting again. We pass through yet another city gate. Around old Viterbo, the entire city wall still stands. You can see it well in the photo on the left. The wall is high, but not very thick.

Since we are still early, it is 12:30pm, we decide to go for a good lunch while we wait to get into our hostel. We find a restaurant with seating along a courtyard garden of what appears to be an old monastery. We eat very well. We still really like the Italian cuisine. And it's a beautiful place.

We finish lunch at 2pm and visit a few more churches. When we search 'church' in Viterbo in Google maps, we count 29 within the city walls! One is the cathedral: the Church of the New Holy Mary (I don’t know where the “new” comes from). This church is from the 11th century and was an important church also in the daily life of the city. Municipal meetings were held here before there was a town hall. Thomas Aquinas also preached a sermon here (outside the church) in 1266. Inside the church itself are very beautiful frescoes.

After registering at our hostel, we go to see the immediate neighbourhood here. The neighbourhood we are in is the oldest area of the old town. There, we pass a church (the church of Gonfalone) that is locked, but a gentleman comes by and asks if we want to look inside and opens the door for us. He is clearly very proud of "his" church. He explains to us how to look. The painting on the ceiling is incredible. As we walk, the perspective of the ceiling changes with us.

A few more people enter. The "guide" is very enthusiastic with everyone who enters. That too is infectious.

We go back to the hostel and eat some bread. In our room, we are with one other pilgrim. She is from the USA. It is the first pilgrim we see from the USA.

From Viterbo it is still 105km to Rome. We will pass the 100km mark tomorrow!